Çocuklar, doğdukları ilk andan itibaren sürekli keşfetme ve öğrenme sürecindedir. Önce bedenlerini, sonra başkalarının bedenlerini ve tüm çevreyi keşfederler.
Bu keşif, sosyal öğrenmeyi de içeren bir keşiftir. Çünkü çocuklar şiddet ve zarar nedenleriyle doğmazlar. Belki belirli genetik özellikler içerirler, ancak kendisine veya başka birine zarar verme süreci öğrenilmiş bir süreçtir.
Özellikle 18-24 aylık çocukların gelişim sürecine baktığımızda, bu yaştaki çocukların kendi merkezlerinde, inatçı ve modelleme yoluyla öğrenme sürecinde olduklarını görüyoruz.
Bu yaştaki çocuk her şeyin benim olmasını istiyor, her şeye dokunmak, her şeye sahip olmak istiyor. İstekler yapılmadığında tepki verir. Bu reaksiyon, kendini yere atmak, aşırı ağlamak, başını duvara vurmak, ebeveynleri ile etkileşime ve etkileşime göre kusma, ısırma ve vurma şeklinde olabilir.
İnatçılık döneminde olan ve son kan damlasına kadar neredeyse inatçı olabilen bu rotasyon çocuklarının gösterdiği bu davranışsal problemleri ortadan kaldırmak için ebeveynlerin inatçılığı da yol dışıdır.
Bir yandan, kendini yere atan ağlayan bir çocuk, diğer yandan, “Yeter artık sessiz, suuus” diye bağıran ebeveynler size çok tanıdık gelebilir.
Bu ağlama ve bağırmanın sonu vurmak ve ısırmak kadar ileri gidebilir. Çocuk hem kendisini hem de ailesini ısırmaya eğilimli olabilir.
Çocukların ağrı eşikleri bizden çok daha yüksek olduğu için, özellikle kendilerini ısırdıklarında hissettiği öfke ısırıldığında ağrıyı hissetmeyebilirler.
Yine, çocuklar ebeveynlerine vurduklarında ya da ısırdıklarında onlara ne kadar zarar verdiklerini fark etmeyebilirler, çünkü sahip oldukları ve kontrolsüz güç kullandıkları gücün çok farkında değillerdi.
Isırılan veya kendini vuran ebeveyn çocuğu bu acıyla refleks olarak iter, çocuk yere düşer ve daha şiddetli ağlamaya devam eder.
Bu bir kısır döngü…
Çocuklar neden bu olumsuz davranışları sergiliyor?
Kendini savunma
Stresli bir durumda olmak
– Rutin arıza
– Aşırı hayal kırıklığı veya öfke
– Yetersiz dil gelişimi
– Aşırı uyarıcı
– Yorgunluk
– Yetişkin kontrolü yoksunluğu
– Etrafındaki öfkeli ve saldırgan davranışları taklit etmek
Çocuğunuz sizi ısırıyorsa veya vuruyorsa ne yapmalı? İşte size bazı ipuçları
- Çocuğunuzun ısırma ya da vurma davranışı varsa, daha sonra hangi olayın olacağını tahmin edersiniz. Yapmanız gereken ilk şey bu davranışlardan kaçınmaktır.
- Çocuğunuz sizi ısırmaya veya ateş etmek için elini kaldırmaya çalıştığında bunu durdurmak önemlidir.
- Çocuğunuzu bloke ederken “vur, ısır, sana kaç kere vurmayı söyledim” gibi cümleler kullanmayın.
- “Me-ma” negatiflik ekleri içeren uyarı kelimeleri çocukların bu davranışı daha fazla yapmalarına neden olur.
- Çocuğunuzu hızlı itmeyin.
- Buna karşılık, ısırmayın veya vurmayın. Bu olumsuz davranışları “Gel, seni ısıracağım, sana vuracağım, nasıl acıtıyor” gibi davranışlarla azaltamazsın.
- Ebeveynleri tarafından ısırılan çocuk için ısırma davranışı meşru hale gelir ve sizi daha fazla ısırmaya başlar.
- Çocuğunuzu bloke ederken veya ısırdıktan sonra “Bunu yaparken çok üzülüyorum, neden beni üzüyorsunuz, şimdi ağlıyorum” gibi ifadeler kullanmayın.
- Çocuğun zihni böyle çalışır. Ebeveynler çocuk için üzüldüklerini söylerse, onları üzen davranış durdurulmaz, ancak davranış giderek artar.
- En uygun ifade stili aşağıdaki gibi olacaktır. “Böyle davranmanı istemiyorum, beni ısırmanı sevmiyorum”
- Bunu söylerken, ifade tarzınız ve beden diliniz de net olmalıdır. Örneğin, “Anne, beni ısırmanı istemiyorum” ifadesinin çocuğun gözünde hiçbir değeri yoktur.
- Kendi davranışınızı da kontrol edin. Çocuğunuzu ısırırken seviyor musunuz, çocuğunuzun yanındaki diğer çocukları severken poponuzu vurarak seviyor musunuz? Çocuklar modelleme yoluyla öğrendikleri için, siz farkına varmadan sizi modelleyebilirler.
- Çocuğunuz sizi ısırdığında veya vurduğunda uzun konuşma ve sonsuz tavsiye yapmayın.
- Aksine, ısırdığı ve vurmadığı bir zamanda, onunla onun hakkında konuşun ve ne kadar rahatsız olduğunuzu söyleyin.
